Contextualisering van de criminaliteitscijfers in Politiezone Grensleie:

Een diepgaande blik op veiligheid en criminaliteit

In deze analyse gaan we dieper in de criminaliteitscijfers van Politiezone Grensleie voor de periode van
2019 tem 2023. Daarbij hanteren wij het jaar 2019 als referentiepunt gezien dit voorafging aan de
COVID-19-pandemie, die in 2020 en 2021 de wereld in zijn greep hield. 2022 kan nog beschouwd
worden als een overgangsjaar (nasleep) om vervolgens in 2023 wederom van een ‘normaal’ jaar te
kunnen spreken.Politiezone Grensleie, die het grondgebied Menen, Wevelgem en Ledegem beslaat, bedient een
bevolking van 75.887 inwoners over een gebied van 97,13 km².

Impact van covid-19 en opkomst van nieuwe drugs
In 2020 registreerde Politiezone Grensleie een totaal van 1.098 corona-pv’s, wat een sterke invloed
had op de algemene criminaliteitscurve. In hetzelfde jaar (2020) stellen we het volgende vast:

• een daling in diefstal en afpersing (2019: 1300, 2020: 807, 2021: 808, 2022: 1065, 2023: 1128)
• een stijging in bedrog, vooral door de oplichting via internet (2019: 276, 2020: 417, 2021: 408,
  2022: 442, 2023: 435)
• een stijging van de drugscriminaliteit steeg, mede door de opkomst van nieuwe
  (synthetische) drugs en de populariteit van Flakka (2019: 289, 2020: 259, 2021: 341, 2022: 343,
  2023: 421)
• een lichte daling in misdrijven gerelateerd aan het beschadigen van eigendom (2019: 414,
  2020: 352, 2021: 340, 2022: 385, 2023: 396)
• een status quo i.v.m. misdrijven tegen de lichamelijke integriteit (2019: 364, 2020: 313, 2021:
  311, 2022: 314, 2023: 361).

Inbraak in gebouwen: Een dalende trend
De Politiezone Grensleie telt iets minder inbraken dan voor de COVID-19-pandemie, met 219 in 2019
en 207 in 2023. We beseffen dat, mede omwille van onze ligging langsheen de grens met Frankrijk,
dit fenomeen altijd belangrijk zal blijven om op te werken. We zetten maximaal in op preventie via
sociale media, zoals met BeSafe@Home, maar ook worden er gerichte patrouilles uitgevoerd tijdens
de eindejaarperiode en kunnen mensen tijdens verlofperiodes desgewenst afwezigheidstoezicht
aanvragen.

In de donkere maanden nemen wij, in samenwerking met gemeentelijke diensten ook deel aan wat
preventieve controleacties. Zo vinden er o.a. in Menen gerichte ‘rozetacties’ plaats. Ook kan er
desgewenst technopreventief advies ingewonnen worden. Daarbij kunnen wij rekenen op de
deskundige mensen van de preventiedienst (Menen), de diefstalpreventieadviseur van gemeente
Wevelgem en hebben wij ook een interne medewerker die deze adviezen kan verlenen voor de
bewoners van onze gemeente Ledegem.
Daarnaast stellen wij vast dat criminelen zich tegenwoordig meer richten op cybercriminaliteit en
minder op woninginbraken.

Fietsdiefstallen: een groeiend probleem
Binnen het grondgebied van onze Politiezone Grensleie kennen wij een grote problematiek van
fietsdiefstallen, te merken aan de stijgende cijfers: zowel in vergelijking met 2019 (193) als met 2022
(199).
Een belangrijke kanttekening hierbij is de verschuiving van diefstallen van ‘gewone’ fietsen naar
elektrische fietsen en elektrische steps, die ook als fietsdiefstal worden geregistreerd. Deze
elektrische fietsen zijn aantrekkelijker voor dieven vanwege hun hogere waarde en mede door de
nabijheid van de grens relatief makkelijk te verhandelen. Dit heeft een grotere financiële impact op
de slachtoffers en leidt ertoe dat zij sneller en/of vaker aangifte doen. Deze fietsen worden door de
eigenaars ook vaker en beter verzekerd tegen diefstal waarbij een aangifte na diefstal door de
maatschappijen steeds vereist is.

Op deze manier kennen, door de grotere aangiftebereidheid, een daling van het ‘dark number’.
Om fietsdiefstallen tegen te gaan, promoten we actief fietslabeling in samenwerking met steden en
gemeenten. Dit gebeurt doorheen het jaar (digitaal aan te vragen via hun respectievelijke websites)
maar eveneens tijdens evenementen zoals veiligheidsbabbels en veiligheidsdorpen. Labeling helpt
bij het identificeren van de eigenaars bij het terugvinden van eerder gestolen fietsen en verhoogt de
kans op het teruggeven van gestolen eigendommen aan hun rechtmatige eigenaar.
Daarnaast bekijken wij indien ook binnen onze zone kan ingezet worden op het gebruik van
‘lokfietsen’ wat ons de mogelijkheid zou bieden om gerichter en effectiever op te treden tegen deze
vorm van criminaliteit. Dit zal hopelijk leiden tot het afschrikken van potentiële fietsdieven, een daling
van het aantal fietsdiefstallen en een verhoogd gevoel van veiligheid onder de inwoners van de
Politiezone Grensleie.

Mousejacking
Diefstallen van andere voertuigen, zoals auto’s (2023: 23), bromfietsen (2023: 15) en motoren (2023:
3), blijven vrij stabiel tijdens de voorbije 5 jaar. Echter willen wij bij deze de burgers waarschuwen
voor een nieuw soort diefstal genaamd “mousejacking”. Dit is een techniek waarbij dieven zich
draadloos toegang verschaffen tot de elektronische systemen van een voertuig. Hiervoor capteren
zijn het signaal van de keyless entry-functie, waardoor ze toegang krijgen tot het voertuig en dit
probleemloos kunnen starten. Feiten bij ons tonen aan dat voertuigen van het merk Peugeot bij
dieven met deze modus operandi zeer gegeerd zijn.
Het is belangrijk om te weten dat deze gestolen voertuigen vaak snel de grens overgaan. Daarom is
het van cruciaal belang dat burgers extra voorzorgsmaatregelen nemen om hun voertuigen te
beschermen tegen deze vorm van criminaliteit. Dit kan onder meer inhouden dat ze hun sleutels op
een veilige plaats bewaren, extra beveiligingssystemen installeren of zelfs overwegen om een
autoverzekering af te sluiten die specifiek dekking biedt tegen dit soort diefstal.

Stijging van diefstallen met geweld zonder wapens
Er is een stijging van diefstallen met geweld zonder wapens in de Politiezone Grensleie. Cijfers
aangeleverd door de Lokale- en Federale politie tonen een toename in de afgelopen jaren (2019: 40,
2020: 37, 2021: 23, 2022: 38, 2023: 52).
Wat betreft de locaties waar deze feiten zich voordien, zien we een stijging op de openbare weg, in
parken en op aardewegen. Ook woningen blijven een doelwit.
We willen hierbij graag de mogelijke link aanhalen tussen drugsfeiten en diefstallen (met geweld).
Om deze trend tegen te gaan, voorzien we later dit jaar uit met een campagne genaamd ‘Geef de
dief geen kans’. Deze campagne zal gericht zijn op het voorkomen van diefstallen en het vergroten
van de bewustwording onder de bevolking.

Focus op LAR in Rekkem en industriegebied te Gullegem
Andere diefstallen, zoals winkeldiefstal en ladingdiefstal, zijn toegenomen.
Winkeldiefstal, voornamelijk in (groot-)warenhuizen, is gestegen van 85 gevallen in 2019 naar 107 in
2023. Dit stijgende cijfer kan deels worden toegeschreven aan een georganiseerde dievenbende die
actief was in de regio en die mede door goede samenwerking en delen van informatie kon worden
gevat op ons grondgebied.

Wat betreft ladingdiefstallen, heeft de federale politie 77 gevallen geregistreerd op parkeerplaatsen
in de open lucht of langs de autosnelweg. Daarnaast heeft de lokale politie 15 gevallen geregistreerd
op parkeerplaatsen in de open lucht of langs de openbare weg.
Om deze trend tegen te gaan zullen we extra patrouilles inzetten en de samenwerking met andere
politiezones en instanties versterken. We willen tevens de bewustwording onder de bevolking
vergroten en hen aanmoedigen om verdachte activiteiten steeds te melden.
Daarnaast zijn we, met hulp van enkele aspirant-hoofdinspecteurs, gestart met het uitwerken van een
gericht actieplan voor de LAR in Rekkem. Daarbij werd ondertussen een 8-stappenplan voorgesteld
die later op het jaar in fasen zal worden geïmplementeerd.
Ook het industriegebied van Wevelgem en Gullegem beschouwen we als kritieke punten. We zullen
bijgevolg extra aandacht besteden aan de veiligheid in deze omgeving.

Drugsproblematiek: Een groeiende uitdaging
De drugsproblematiek blijkt groter dan voor de coronapandemie. De pandemie heeft geleid tot een
stijging van het aantal druggerelateerde incidenten, met een toename van 46% in vergelijking met
2019. Om deze problematiek aan te pakken, heeft de Politiezone Grensleie een grotere inzet van de
Gespecialiseerde Interventie Cel (GIC) geïmplementeerd. Deze cel is specifiek belast met het
bestrijden van druggerelateerde fenomenen. Daarnaast bieden zij gepaste ondersteuning aan de
lokale recherche van waaruit blijvend wordt ingezet op o.a. drugs en diefstallen.
Daarnaast worden ook wij geconfronteerd met de opkomst van nieuwe synthetische drugs,
waaronder Flakka. Dit gegeven daagt ons uit om ons voortdurend aan te passen aan de
veranderende drugsmarkt en zo ook onze aanpak gericht bij te sturen.
De Politiezone Grensleie blijft zich inzetten om de drugsproblematiek effectief aan te pakken en de
veiligheid van de gemeenschap te waarborgen.
We kunnen hierbij opmerken dat de ‘jacht’ op drugs enigszins het aantal vaststellingen omhoog jaagt
wat een vertekend beeld creëert qua stijging.

Intra familiaal geweld, trends en maatregelen
Intra familiaal geweld in de Politiezone Grensleie vertoont een dalende trend in de fysieke en
economische categorieën. Echter, er is een lichte stijging te zien in de categorie psychisch geweld
(5% in vergelijking met 2019). Om deze trend tegen te gaan staan wij garant om maximaal te streven
naar het opmaken van kwalitatieve processen-verbaal, zodat er een grotere kans op gepaste
opvolging en vervolging is.

Daarnaast werkt ook onze politiezone desgevallend met stalkingalarmen (die de veiligheid van
slachtoffers poogt te waarborgen). De regie ligt bij onze Sociale Politie die hierin voortreffelijk werk
levert. Dit alarm stelt slachtoffers in staat om snel hulp in te roepen en de politie in te schakelen
wanneer ze zich bedreigd voelen door hun belager. Dit draagt bij aan een effectievere aanpak van
intra familiaal geweld en het beschermen van de slachtoffers.

De opkomst van cybercriminaliteit
Tijdens de coronapandemie is er een sterke toename geweest van informaticabedrog, waaronder
hacking, valsheid in informatica en sabotage, wat vaak leidt tot identiteitsfraude. Ook phishing is in
opkomst, met een stijging van 86% in vergelijking met 2022. Met de voortdurende digitalisering van
de samenleving zijn er steeds meer potentiële slachtoffers.
Om deze problematiek aan te pakken, hebben we verschillende maatregelen genomen. Zo hebben
wij in samenwerking met de drie gemeenten het cybersecurity game Hackshield gelanceerd, die
jongeren leert hoe ze veilig kunnen omgaan met informatica en data. Daarnaast organiseren wij op
initiatief van de preventiedienst van stad Menen verschillende cyberontbijten, waarbij wordt
opgemerkt dat vooral senioren op dit aanbod intekenen.
De toelichtingen worden gegeven door een rechercheur van onze lokale computercrime unit. Hierbij
leren we de burger hoe zich te kunnen beschermen tegen cybercriminaliteit en hoe deze verdachte
activiteiten te herkennen. Verder zorgen we voor preventie op onze sociale media en website, waar
we regelmatig tips en advies delen om cybercriminaliteit te voorkomen.

Mensenhandel en Mensensmokkel: aanpak en maatregelen
In het jaar 2023 registreerden we 3 gevallen van mensenhandel en 1 geval van mensensmokkel. Van
deze gevallen waren er 2 gerelateerd aan economische uitbuiting en 1 aan seksuele uitbuiting.
Om deze ernstige misdrijven aan te pakken, kan zowel gerechtelijk als bestuurlijk worden
opgetreden. Dit betekent dat we niet alleen strafrechtelijke vervolging nastreven, maar ook vanuit de
bestuurlijke overheden op bijval kunnen rekenen om dergelijke vormen van ondermijnende
criminaliteit en ernstige vormen van uitbuiting tegen te gaan.

Hierbij kan de burgemeester zich desgevallend en desgewenst beroepen op zijn bevoegdheden die
ertoe kunnen leiden dat uitbatingen waarbij er sprake is van ernstige aanwijzingen op mensenhandel
en/of mensensmokkel tijdelijk gesloten worden. Dit betreft een preventieve maatregel en kan
geenszins als een sanctie worden aanzien. Dergelijke maatregelen gebaseerd op de bijzondere
bevoegdheden van bestuurlijke politie verleend aan de burgemeester worden uitgevaardigd met oog
op het laten ophouden van dergelijke praktijken alsook te voorkomen zich nog voor te doen.
Bij toepassing gebeurt dit steeds in overleg met de gerechtelijke overheden (dit om eventuele
verstoring van lopende strafrechtelijke onderzoeken te vermijden) en kunnen als complementair
worden gezien.

Deze aanpak is bedoeld om de slachtoffers te beschermen en daders te ontmoedigen. Het is een
integrale benadering die zowel gericht is op het strafrechtelijk vervolgen van de daders als op het
voorkomen van herhaling van deze misdrijven.
Verkeersveiligheid: een blijvend belangrijk aspect
Verkeersongevallen vertonen een dalende trend. Bij verkeersongevallen met stoffelijke schade zien
we een daling van 7,5% in vergelijking met 2022. Echter, bij verkeersongevallen met gewonden was
er een stijging van 2,5% in vergelijking met 2022.
Een geruststellende mededeling is dat er in het jaar 2023 geen verkeersongevallen met dodelijke
afloop waren. We hopen deze trend in de komende jaren te kunnen verderzetten.
Om de verkeersveiligheid te verbeteren, blijven we ons o.a. inzetten op preventie.
We nemen deel aan verschillende campagnes en treden strenger op tegen verkeersovertredingen.
In samenwerking met de stad Menen, gemeenten Wevelgem en Ledegem, die heel wat inspanningen
leveren om ook infrastructureel de nodige aanpassingen te laten uitvoeren op hun grondgebied,
doen we er alles aan om de wegen veiliger te maken en het aantal verkeersongevallen te
verminderen.

De top 5 verkeersinbreuken
In de Politiezone Grensleie is er in 2023 een daling van 4% in het aantal verkeersinbreuken
opgetekend.
De top 5 verkeersinbreuken van dat jaar waren:
– GSM-gebruik tijdens het rijden: 547 gevallen
– Technische eisen van het voertuig: 277 gevallen
– Overtreding van verbodsborden: 249 gevallen
– Niet dragen van de gordel of gebruik van kinderzitje: 243 gevallen
– Stilstaan en parkeren op verboden plaatsen: 214 gevallen
De verkeersdienst heeft een goed team dat zich dagdagelijks voor de volle 100% inzet voor de
handhaving van de verkeersregels. Daarnaast zijn ook de operationele collega’s van het
interventieteam alert en oplettend, wat bijdraagt aan een effectieve aanpak van verkeersinbreuken.
Snelheidsovertredingen: een kritische analyse en doeltreffende maatregelen

Er zijn in 2023, 30.597 snelheidsovertredingen vastgesteld, voornamelijk in Menen. Deze toename
kan worden toegeschreven aan verschillende factoren, waaronder veranderde snelheidslimieten, een
verruiming van zone 30 en het invoeren van fietsstraten, de implementatie van een nieuwe werkende
trajectcontrole, en een grotere inzet op mobiel flitsen.

De Politiezone Grensleie blijft zich inzetten om de verkeersveiligheid te verbeteren en het aantal
snelheidsovertredingen te verminderen. Dit omvat onder meer het handhaven van de verkeersregels,
het uitvoeren van controles en het organiseren van sensibiliseringscampagnes.